Kolposkopi nedir? Kolposkop nedir?
Kolposkop, vajina incelemesi, kanser taramasıServiks, vagina ve vulva dokularını bir büyüteç gibi genelde 4 ile 12 arasında büyüterek incelenmesine olanak sağlayan ve tarama amacıyla kullanılan aletin adına “kolposkop”, yapılan işleme ise “kolposkopi” adı verilmektedir. Kolposkopi uygulayan jinekolog hekime de “kolposkopist” adı verilir.
(Yandaki resim; bir “dürbün”e benzeyen kolposkop cihazı)
Kolposkopi ilk olarak 1925 yılında bir Alman hekim Hans Hinselmann tarafından, Dr. Eduard Whirts yardımı ile uygulanmıştır.
Kolposkop yardımı ile jinekolojik muayene masasında genital bölgede yerleşen Serviks kanserleri , Vajen Kanserleri ve Vulva Kanserleri veya kanser öncüsü hastalıkları rahatlıkla ve ağrısız bir şekilde tanımlanabilir.
Kolposkopik inceleme ile çıplak gözle net olarak izlenemeyen küçük patolojiler tespit edilebilmekte ve daha sonra tedavileri sağlanabilmektedir.
Özellikle smear testinde problem çıkması durumunda “asetik asit” sürülerek oluşan “aseto white” (beyazımtırak) alanlardan biyopsiler alınarak şüpheli lezyonların kanseröz veya pre-kanseröz olup olmadığı teşhis edilebilmektedir.
Kolposkopi kimlere yapılır? (Kolposkopi endikasyonları nelerdir?)
Anormal PAP smear olgularında (ASCUS, LGSIL, HGSIL gibi şüpheli, hafif veya orta düzey displazi saptanan olgularda).
Bu olgularda HPV enfeksiyonu etkisi zaman içinde değişimlere yol açarak kanseröz durumlara neden olabilmektedir.
HPV enfeksiyonları ile ilgili bilgiler için >>>
Tekrarlayan smear testlerinde sürekli devam eden enfeksiyonu olan kadınlarda
Jinekolojik muayene sonucunda serviks, vajina veya vulvanın anormal bir şekilde görülmesi durumunda kolposkopi işlemi yapılabilmektedir.
Kolposkopi nasıl yapılır?
Kolposkopi, kolposkop ile vajina, vulva ve serviksin taranmasıdırKolposkopi uygulaması son derece ağrısız ve çok önemli bir işlemdir. İşlem için öncelikle kişi jinekolojik muayene masasına uzanır, daha sonra “spekulm” adı verilen aletle vajina içi görünür hale getirilir.
Daha sonra vajinanın içi aydınlatılırken kolposkop yaklaştırılarak net bir şekilde cihazın vizöründen genital organlar büyütülür ve incelenir.
(Yanda; Kolposkopik uygulama)
Kolposkop ile nerelere bakılır?
Serviks kanserleri HPV etkisi sonucunda en sık olarak servikal kanal içinde özel bir bölge olan “transformasyon zonu”ndan (transformasyon alanından) kaynaklanmaktadır.
- Transformasyon alanının patolojik ismi “squa- columnar junction (skua- kolumnar bileşke)” dir.
- Anormal smear sonucu çıkan kişilerde ilk incelenen bölgede bu transformasyon zonu yani transformasyon alanıdır.
- Skua- kolumnar bileşkenin net izlenememesi kolposkopik incelemenin tam olarak yapılamadığını diğer bir deyişle testin yetersizliğini gösterir. (unsatisfactory colposcopy)
- Daha sonra serviks (rahim ağzı) organında damarlanma artışının olup olmadığına bakılmaktadır. Damarlanma artışı kanser yönünde bir bulgudur ve biyopsi alınmasını gerektirir.
Kolposkopi nedir?
Rahim Ağzı (Serviks) vagina ve vulva dokularının mikroskopi veya dürbüne benzeyen özel bir büyüteç yardımı ile gözlenmesi ve incelenmesi işlemine kolposkopi denir. Kolposkopi denilen bu ışıklı ve bilgisayarlı alet rahim ağzının görüntüsünü büyütür böylece rahim ağznının daha iyi muayenesini ve görülebilmesini sağlar. Kolposkopinin inceleme ile çıplak gözle izlenemeyen küçük patolojiler (hücre ve damar yapısındaki değişiklikler) tespit edilerek daha sonraki tedaviler sağlanabilmektedir.
Neden ve kimlere kolposkopi yapılır?
Smear sonucu anormal gelen hastalarda (ASCUS, LSIL, HSIL, CIN gibi) yani şüpheli, hafif veya orta düzey displazi saptanan olgularda (ki bu olgularda, HPV de ciddi olarak sorumludur). Tekrarlayan smearlerde sürekli devam eden iltihap veya enfeksiyon olgularında. Jinekolojik muayene sonrası serviks (rahim ağzı) vulva ve vaginanın anormal bir şekilde görülmesi durumlarında (servikal erosion, servisitis, ilişki sonrası kanama) durumlarında kolposkopi yapılabilmektedir.
Kolposkopiye nasıl hazırlanılır?
Kolposkopi işlemi ağrılı bir işlem değildir. Aynı rutin jinekolojik muayenede olduğu gibi hasta muayene masasına yattıktan sonra spekülüm yerleştirilip daha sonra vajina içi ve serviks aydınlatılmaktadır.
Ve serviks içindeki Transformasyon zonu olan (squamo kolumnar junction) bölge incelemeye alınır ve bu bölge ile birlikte tüm servikse yüzde 5’lik Asetik Asit sürülür. Asetik asit sürüldükten sonra anormal hücre barındıran alanlar beyaza boyanır ki bu alanlara acetowhite alanlar denir. Kolposkopi inceleme sırasında gözlenen önemli noktalardan birisinde serviks (Rahim Ağzı) üzerindeki damarlanma yapısıdır.
Bu damarlanmaların yapısı ve dağılımı da patolojik yönde pozitif bulgular vermektedir. Bu alanlardan smear ve biyopsi alınarak kesin tanı konur. Ayrıca yine jinekoloğun görüşü doğrultusunda serviks yüzeyine Lugol solüsyonu (iyot solüsyonu) sürülerek te incelemeye devam edilebilmektedir. İyot sürülerek bu yapılan işlemede Schiller testi adı verilir. Lugol uygulama sonrası boya almayan yerlerden biyopsi uygulanarak kesin tanı konur.
Yan etkiler
Kolposkopi ağrılı bir işlem değildir. Kolposkopi ve biyopsi son derece basit ve güvenli bir işlemdir. Kolposkopi sonrası koyu renkli bir akıntı ile birlikte hafif lekelenme tarzında bir akıntı olabilir. Hastaların ortalama 1 hafta süre ile cinsel ilişkiden uzak durmaları önerilir. Eğer biyopsi alınmış ise ilişki yasağı 15-20 gün süreye kadar uzatılır. Bu süre içerisinde havuza veya denize girmemeleri önerilir. Biyopsi işlemi sonrası çok nadiren kanama ve enfeksiyon gelişebilir.
Biopsi alınması işlemi
- Biyopsi herhangi bir dokudan incelenmek için küçük bir parça alınması demektir. Biyopsi alınması herkeste hem psikolojik bir stres oluşturur hem de işlem sırasında acı duyulacağı endişesi ile korku yaratır. Ancak serviks biyopsisi ağrılı bir işlem değildir. Serviks sinir lifleri açısından oldukça fakir olduğu için ağrı oluşumu söz konusu değildir.
- Serviks biyopsisi alınırken özel bir alet yardımı ile toplu iğne başı kadar küçük bir doku örneği alınır. Alınacak biyopsinin sayısı kolposkopik bulgulara bağlıdır.
- Biyopsi alınması sırasında rahim kasılması olabileceğinden adet sancısına benzer hafif bir kramp olabilmektedir.
Biyopsi sonrası parça alınan alanlarda kanama olması normaldir. Bu kanama genelde bir süre bastırılarak durdurulabilir. Bu işlem sırasında kasıklarınızda çok rahatsız etmeyen bir basınç duyabilirsiniz. - Kanamayı kesmek amacıyla biyopsi alanlarına bazı solüsyonlar uygulanabilir. Bu solüsyonlar da ağrıya neden olmazlar ancak birkaç gün süreyle çamaşırınızda ya da pedinizde lekelenme görebilirsiniz.
- Bazı durumlarda dokorunuz serviksten rahim içine doğru uzanan kanal içinden de (endoservikal kanal) biyopsi alma gereği duyabilir. Bu işlem servikal byiopsiye göre biraz daha ağrılı bir işlem olmakla birlikte lokal ya da genel anestezi gerektirmez.
İşlemin riskleri var mıdır?
Kolposkopi ve biyopsi temelde son derece basit ve güvenli bir işlemdir. Bununla birlikte biyopsi sırasında hafif kramplar ve işlemi takiben birkaç gün süreyle hafif kanama olabilir. Çok nadiren kanama aşırı miktarlarda olabilir ve ikinci bir müdahale gerektirebilir. Yine çok nadir olarak işlem sonrası enfeksiyon gelişebilir.
İşlem sonrası
Patolojik incelemeye gönderilen biyopsinin sonucu genelde 2-3 gün içinde bildirilir. Eğer herhangi bir anormallik saptanmamış ise düzenli PAP smear incelemeleri ile takip yapılır. Anormallik varlığında ise bu değişimlerin şiddetine göre lezyonun yakılması, dondurulması, LEEP işlemi ya da serviksin koni şeklinde çıkarılması (konizasyon) işlemi yapılabilir.